Czy pojazd budowlany może być jednocześnie dzielny w terenie, ekologiczny, ekonomiczny i komfortowy dla kierowcy? Mercedes-Benz postawił przed Arocsem niełatwe zadanie. Sprawdziliśmy jak nowy model zdaje ten egzamin.
Jazdę próbną odbyliśmy 26-tonowym Arocsem - wywrotką, w pożądanej na budowie wersji 6x4, czyli o dwóch napędzanych osiach oraz ze zautomatyzowaną skrzynią PowerShift.
Silnik na miarę
Arocs oferowany jest z silnikami Euro VI BlueEfficiency, w 16 wersjach mocy. To rzędowe, sześciocylindrowe jednostki Bluetec 6 z turbosprężarką i chłodzeniem powietrza doładowującego, o pojemności 7,7, 10,7, 12,8 lub 15,6 litra. Prezentowany pojazd napędzany był jednostką OM 470 o poj. 10,7 l, z systemem wtrysku paliwa X-Pulse, z elektronicznym sterowaniem i układem zwiększającym ciśnienie. Dla tej wersji tonażowej to wystarczająco mocna jednostka, mimo kompaktowej budowy oraz niewielkiej masy własnej.
OM 470 został opracowany z myślą o ekonomice: 95 proc. maksymalnego momentu obrotowego dostępne jest już przy 800 obr/min. Maksymalny moment obrotowy pozostaje stały od 1.100 do 1.400 obr/min, gdy jednostka osiąga niemal pełnię swojej mocy. Dzięki takiej charakterystyce znaczna część mocy dostępna jest w głównym zakresie roboczym.
Turbosprężarka o stałej geometrii ma asymetryczną obudowę i turbinę o stałej geometrii, co sprzyja szybkiej reakcji na wciśnięcie pedału gazu.
Hamulec silnikowy jest wydajny. To turbodoładowany hamulec dekompresyjny z trzema trybami działania i maksymalnej mocy hamowania 340 kW (462 KM).
Silnik przekonuje siłą ciągu, wydobywaną już w niskim zakresie obrotów, przy jednoczesnej łatwości wchodzenia na wyższe obroty. Pozwala to w wielu przypadkach zrezygnować ze zmiany biegu.
W pełni zautomatyzowana przekładnia
W Arocsie seryjnie stosowana jest zautomatyzowana skrzynia Mercedes PowerShift 3 (w tym przypadku o dwunastu przełożeniach). Zmodyfikowana przekładnia szybciej zmienia biegi niż stosowana wcześniej PowerShift 2. System czujników zapewnia dobór biegów do aktualnych warunków drogowych i obciążenia.
Jedną z kluczowych cech przekładni jest możliwość wykrycia zjazdu ze wzniesienia i utrzymania przełożenia. Ponadto, zróżnicowane tryby pracy skrzyni i dodatkowe funkcje wspomagają pracę na budowie. Tryb uwalniania (rocking-free) umożliwia na przykład samodzielne wydostanie się z błotnistego lub podmokłego podłoża. Mechanizm bezpośredniej zmiany przełożeń, który zapewnia przejście z pierwszego biegu do biegu wstecznego bez konieczności przechodzenia przez pozycję neutralną, to kolejna zaleta przekładni. Szybkie cofanie, przydatne na przykład podczas pracy przy budowie dróg, umożliwiają "szybkie" przełożenia wstecznego biegu.
Kierowca zawsze ma do dyspozycji trzy tryby pracy skrzyni: standardowy, manualny i offroad (albo power). Skrzynię programuje się fabrycznie na życzenie nabywcy, wybierając program offroad lub power, który można potem zmieniać w serwisie.
Samochód testowy wyposażony był w program power. Po jego aktywowaniu dźwignią na kolumnie kierownicy, podczas jazdy z zespołu napędowego wyciskana była możliwie największa siła napędowa.
W tym trybie zmiana biegów odbywa się przy prędkości obrotowej o 100 obr/min wyższej niż w trybie standardowym, zapewniając większą dzielność pojazdu.
Nowa funkcja pełzania (zwiększony moment podczas ruszania) ze zintegrowanym trybem manewrowania pozwala na łatwiejsze ruszanie lub wykonywanie precyzyjnych manewrów. Tryb pełzania ma szczególnie znaczenie gdy znaczny udział mają powolne przejazdy i manewrowanie w miejscach o ograniczonej powierzchni. Na biegu startowym lub wstecznym kierowca może kontrolować prędkość wyłącznie za pomocą pedału hamulca. Dalszą pomoc podczas manewrowania stanowi możliwość bezpośredniego przełączania z pierwszego biegu na wsteczny.
Kierowca ma zawsze możliwość dokonania ręcznej zmiany przełożenia poprzez pociągnięcie lub popchnięcie dźwigni; wówczas tryb automatyczny może zostać czasowo zawieszony, ale pozostaje aktywny w tle.
Podczas przyspieszania system zmienia biegi zgodnie z zasadą dużych skoków - tam, gdzie to możliwe, przeskakuje biegi. Sterownik skrzyni wyklucza niepotrzebne trwonienie czasu i paliwa.
Łatwa obsługa blokad
W obsłudze blokad mechanizmów różnicowych zastosowano, jak w poprzednim typoszeregu, przełącznik obrotowy, włączający kolejno blokadę wzdłużną i poprzeczną. Z pozycji wyłączonej, zapewniającej w pełni swobodną pracę mechanizmów różnicowych, należy w razie potrzeby przełączyć do pozycji 1, aby w pierwszej kolejności wyłączyć wyrównywanie prędkości obrotowej, które niekiedy pogarsza trakcję. Kolejna pozycja przełącznika obrotowego to już blokady poprzeczne z tyłu.
Czasem trzeba manualnie
Automatyczny system przełączania biegów nie widzi terenu, po którym porusza się pojazd. Niekiedy warto więc skorzystać z trybu manualnego. To najrozsądniejsze rozwiązanie np. podczas wspinania się na strome wzniesienie: manual, trzeci bieg, zablokowany tandem osi, spokojnie z gazem, aby utrzymać równomierne obroty i trzyosiowy pojazd wspina się bez problemu. Zjazd ze wzniesienia - odczuwany niemal jako spadek pionowo w dół - odbywa się już klasycznie na pierwszym biegu z blokadą przeciw przełączaniu na wyższe biegi oraz z użyciem skutecznie działającego, trzystopniowego hamulca silnikowego.
Na pokładzie prawie SPA
Kabina o szerokości 2,3 m umożliwia sprawne manewrowanie na budowach. Łatwo dostać się do środka po schodkowym wejściu.
Wielofunkcyjna kierownica, panel zegarów oraz zestaw przełączników podążają za wzorcami z dalekobieżnego Actrosa. Na kolorowym ekranie kierowca odczytuje istotne informacje o stanie pojazdu. Mogą być tam także wyświetlane dodatkowe dane, takie jak obecne zużycie paliwa czy stan blokad dyferencjałów.
Zadbano o komfort pracy kierowcy. To nie żart - pojazd budowlany oferowany jest z klimatyzowanym fotelem z funkcją masażu. Funkcja ta chroni przed zmęczeniem dzięki naprzemiennemu pompowaniu siedmiu poduszek powietrznych wbudowanych w siedzenie.
W eksploatacji drogowej kierowcę wspierają m.in. tempomat i funkcja EcoRoll, czyli przełączanie skrzyni na bieg neutralny. Coraz powszechniej stosowana funkcja włącza się różnie w różnych pojazdach. Tutaj aktywuje się chętnie nawet przy minimalnych spadkach, kiedy tylko samochód może pojechać siłą własnego pędu. Przyzwyczailiśmy się do tego, że pojazdy budowlane są toporne, a ich zawieszenie twarde, więc na wybojach zamieniają się w coś w rodzaju katapulty z wibratorem. Arocs zadaje kłam temu stereotypowi. Pomimo zdolności przenoszenia dużych obciążeń jego zawieszenie zapewnia łagodne pokonywanie dziur czy torowisk. Okazuje się, że można pogodzić wodę z ogniem.
Dopuszczalna masa całkowita |
26.000 kg |
Rozstaw osi |
3.600 mm |
Zabudowa |
wywrotka KH-kipper |
Silnik |
OM 470 R6, 10,7 l, Euro 6 |
Moc maksymalna |
428 KM przy 1800 obr/min |
Maksymalny moment obrotowy |
2.100 Nm przy 1.100 obr./min |
Skrzynia biegów |
PowerShift 3 |
Pojemność zbiorników paliwa |
290 l stal, AdBlue 60 l |
Napęd |
6x4 |
Zawieszenie przednie |
resor 8,0 t, 3-piórowy, stabilizator osi |
Zawieszenie tylne |
resor 2 x 10,0 t, twardy, stabilizator wzmocniony, przy 2. osi tylnej |
Układ hamulcowy |
tarcze na osi przedniej i tylnej, hamulec silnikowy |
Wyposażenie pojazdu testowego: m.in. EPB z ABS i ASR, system stabilizacji toru jazdy, ukł. kontroli ciśnienia w ogumieniu, płyta ochronna pod zderzakiem, metalowe kratki ochronne na reflektorach, filtr budowlany, kabina M (średnia) o szerok. 2,3 m, z zawieszeniem komfortowym, stalowym, dach standard, centralny zamek, tempomat, pistolet na sprężone powietrze, refl. przeciwmgiel., światła do jazdy dziennej LED, czujnik deszczu / światła, luk dachowy, szyba przednia przyciemniona, lustro przednie podgrzewane, osłona przeciwsłoneczna zewnętrzna, przezroczysta, komputer pokładowy FleetBoard, fotel kierowcy komfortowy, z funkcją masażu, obicia foteli - welur, radio CD z Bluetooth, klimatyzacja automatyczna. |
Gwarancja na zespół napędowy |
3 lata/ 250.000 km |